به نقل از «قدس آنلاین»

ابراهیم فیاض: جامعه پر از کمبود علم و دانش است/ آموزش، راه حل جلوگیری از شوک های دیجیتالی

تاریخ انتشار: ۱۴ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۳۷۷۳۲

به گزارش قدس آنلاین، ابراهیم فیاض، پژوهشگر حوزه جامعه‌شناسی و استاد دانشگاه تهران در مورد آسیب های شناختی فضای مجازی در گفت‌وگو با قدس آنلاین گفت: عبارتی بنام آسیب در فضای مجازی را قبول ندارم‌، چرا که یک تکنولوژی به نام دیجیتال آمده که شاخصه اصلی آن کامپیوتر است و دیجیتال یک فرهنگ جدید در جامعه و جهان ایجاد میکند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این شوک های فرهنگی به شدت جهان را دچار مشکل کرده است به طوری که تا دیروز تکنولوژی مکانیکی داشتیم اما اکنون تکنولوژی دیجیتالی داریم که تمام ساختار زندگی را تغییر می‌دهد. بحرانی که در فرهنگ و ارتباطات و رسانه ایجاد شده، شوک است، آسیب نیست. اگر شوک مثل زلزله بر جامعه رخ دهد و ساختمان مقاوم نباشد فرو میریزد.

فیاض افزود: مهمترین منبع اخلاق، عقلانیت است عقلانیت اقتصادی در جامعه و عقلانیت اجتماعی که مهمترین منبع عقلانیت اخلاقی، دین است و جهان پدیدارِ دینی، اگر جهان پدیداری خوب تبیین شود. مهمترین راه ایجاد جهان پدیداری دینی خدا و معاد است طبق پژوهش های بشری این که دنیا بیهوده نیست و مبدا و معاد دارد وقتی این ملاک باشد، اخلاقیت و عقلانیت دینی به وجود می‌آید.

وی ادامه داد: به عنوان نمونه بزرگترین افراد برجسته و علما نیز بیشترین تجمعات را در رسانه ها دارند، اما چون هنوز به طور کامل و واضح به بحث معاد ورود نکردند و هیچ کتابی در این مورد به چاپ نرساندند بلکه به ترجمه کتاب های خارجی بسنده کردند، این موضوع که بدون بیان مباحث دینی می باشد ناقص است.رسانه‌های دیجیتال به شدت دارند فضا ایجاد می کنند و چون نمی توانیم فضا را پر کنیم دچار خلأ اعتقادی و اخلاقی شدیم.

این جامعه شناس نسبت به تجمل گرایی در فضای مجازی اظهار داشت: رسانه های اجتماعی ضد تجمل هستند و به عبارتی مینیمالیست می باشند یعنی با کمترین خرج جهان را خلاصه می کنند به این صورت که کل جهان را که کالا های فکری، اجتماعی اخلاقی، را دارا می باشد ارزان جلوه می دهند،به طور مثال وقتی سرگرم فضای مجازی و دنیای دیجیتال میشویم ترجیح می دهیم غذا از بیرون سفارش دهیم و این باعث می شود خودمان آشپزی نکنیم در واقع در طول روز کارهای خانه را خلاصه می کنیم.

فیاض راه حل این مشکل را آموزش دانست و ادامه داد: چاره این کار راهی جز آموزش نیست با آموزش میتوانیم از این شوک جلوگیری کنیم و باید این راه حل را از دوران دبستان تا دبیرستان در نظر بگیریم و حتی در دوران دانشگاه نیز دانشجویان را با فضای دیجیتال و نگاه های کاربردی به آن آشنا کنیم. با کلمه آسیب در فضای مجازی یا همان دنیای دیجیتال، انحرافات بزرگ ایجاد کردیم انگار این فضای مجازی که از آن سخن می گوییم فضای شیطانی است که این تفکر کاملاً اشتباه می باشد و به عبارتی به فضای دیجیتال سوگیری کردیم،این تکنولوژی بر جامعه و افراد آن یک شوک است.

وی با اشاره ای به خاطرات آقای ادیب ثانی افزود: آقای ادیب ثانی در خاطراتشان به آقای شفیعی کدکنی میگفتند که در گذشته ماشین ها را ارابه شیطان و آنتن های رادیو را پرچم شیطان مینامیدند. نمیتوان با تکنولوژی جنگید تاکید می کنم برای رسیدن به شرایط مساعد، آموزش را آغاز کنیم اما متاسفانه اکنون همه کتاب های آموزشی مدارس در همه زمینه ها عقب مانده هستند. جامعه ما پر از کمبود علم و دانش است، اگر آموزش صحیح درست شود شوک ها هم برطرف می شوند مثلا اگر از همان دوران مدرسه سواد رسانه‌ای به نحوه صحیح آموزش داده شود و تمام بحث های دیجیتال را مطرح کنند و همه را با تکنولوژی آشنا کنند همه چی درست می شود.

ابراهیم فیاض در پایان سرانجام جنگیدن با تکنولوژی را شکست خطاب کرد و بیان داشت: به عنوان سخن آخر هرکسی با تکنولوژی بجنگد خود شکست می خورد باید با آموزش، جهان را مقاوم سازی کنیم فضاهای آموزشی، رسانه های اجتماعی را آموزش دهند و حتی در دوران دانشگاه آموزش فضای دیجیتال داشته باشیم اما شورای انقلاب فرهنگی ما متاسفانه از زمان و مکان عقب مانده.

خبرنگار: حدیث محمدگلی

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: فضای مجازی رسانه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۳۷۷۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ربیعی : فلسفه بقا بر فلسفه توسعه کشور چربیده است / تغییر سبک زندگی که در خیابان می بینید، توطئه نیست / جریان پرقدرتی سالهاست مقابل حاکمیت تفکر توسعه و پیشرفت ایستاده

گروه اقتصاد و درآمد: دکتر علی ربیعی با بیان اینکه وقتی هر پدیده ای را محدود می کنیم و در جایی را می بندیم، چه هدفی داریم! وقتی با چشممان می بینیم اهدافمان محقق نمی شود، تداوم سیاستها چیست؟ گفت: هدف بستن فضای مجازی چیست؟ مگر سنجشها نشان نمی دهند که مردم تا چه میزان بالایی از فیلترشکن استفاده می کنند و نه از صداوسیمایی با این بودجه کلان! پس این محدودیتها و اختلالها چه خاصیتی دارند! همه تان هم که در شبکه های مجازی حضور دارید و تیک آبی و خاکستری هم می گیرید! این هم از آن تناقض ها است!

به گزارش جماران، دکتر علی ربیعی، وزیر پیشین تعاون، کار و رفاه اجتماعی که در نشست بررسی تاثیر سیاستهای افتصادی و اجتماعی در رشد و توسعه اقتصادی در فضای فناوری اطلاعات که از سوی گروه علمی تخصصی اقتصاد رسانه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات برگزار شده بود، سخن می گفت، با بیان اینکه متاسفانه از روز اولی که اینترنت در کشور ما آمد، دائما به دنبال آسیب شناسی بودیم و بحث های اندکی به مساله فرصتهای نهفته در آن پرداختند، گفت: این نگاه عمدتا ناشی از سطح فردی و بررسی تاثیر آن بر رفتارهای فردی بوده و از روز اول با نگاه آسیب شناسانه به سمت آن رفتیم و تنها حوزه ای که برای ما اهمیت داشته،رفتارهای فردی بوده است. در واقع با مشاهده رفتارهایی که خلاف سنتها و ارزشهای مالوف ما بوده، نوعی احساس خطر ایجاد شده است.

دوران دو رئیس قبلی قوه قضائیه، یکی از دورانهای بسیار تلخ فضای مجازی بود

وی با بیان اینکه در سطح بعد باید آیین نامه ها و سیاست گذاری ها را بررسی کرد، توضیح داد: برای نمونه، قانون مجلس و آیین نامه هایی که قوه قضائیه مطرح می کند به این مسائل می پردازند و دوره دو رئیس قبلی قوه قضائیه ، یکی از دورانهای بسیار تلخ فضای مجازی بود و بیشترین فشارها بر گسترش فضای مجازی در این دوران ها سامان گرفته بود.

ربیعی با تاکید بر ضرورت توجه به فلسفه حکمرانی فضای مجازی و حوزه تکنولوژی های اطلاعاتی و ارتباطی ، گفت: فهم این سطح به ما کمک می کند که دریابیم چه اتفاقی در حوزه سیاست گذاری ها و همچنین رابطه مردم با فضای مجازی و تکنولوژی اطلاعاتی می افتد. درک این سطح به ما برای فهم علل اتفاقات کمک می کند. به تعبیری باید بررسی کرد عوامل و عناصر اصلی فلسفه حکمرانی دیجیتال و تکنولوژیهای ارتباطی، چه عواملی هستند.

وزیر پیشین تعاون، کار و رفاه اجتماعی اضافه کرد: میان رویکردها و استراتژی های فلسفه ساز حکمرانی کشور، میان استراتژی بقا و توسعه گرفتار شده ایم. این وضعیت کنشها و سیاستهای ما را تحلیل می کند. از دهه 70 این بحث بود که آیا می خواهیم خودمان را کماکان بسط دهیم به سطح جهان را قدرت خود را حفظ کنیم، آن زمان جمعبندی شد که ما هم توسعه و هم بقا می خواهیم. اما متاسفانه در روندی که طی شد، فلسفه بقا بر فلسفه توسعه کشور چربیده است.

استراتژی بقا باعث شده سیاستهای امنیتی در امر فضای مجازی چربیده است از ساحت تکنولوژی های ارتباطی امنیت زدایی کنیم

وی توضیح داد: وقتی فلسفه حکمرانی ما بقا است، تمام تکنولوژی ها بر اساس آن سنجیده می شود. استارتاپها را این گونه ارزیابی می کنند. نسبت مردم با فضای مجازی، در همین ارتباط سنجیده می شود. ما باید این نکته را درک کنیم؛ می توانستیم درباره تکنولوژی های اطلاعاتی و فضای مجازی بحث اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و امنیتی کنیم، اما استراتژی بقا ما را به سمتی برده است که سیاستهای امنیتی بر سایر سیاستها در امر فضای مجازی چربیده و این گرفتاری اصلی ما است. باید از ساحت تکنولوژی های ارتباطی امنیت زدایی کنیم. وقتی نگاه و فلسفه این گونه جلو می رود، به رغم هر اسمی که بر توسعه می گذاریم، تحمل الزامات و نتایجش را نداریم و بنابراین عملا به جایی نمی رسیم؛ چرا که فلسفه بقا حاکم است.

ربیعی با بیان اینکه بنیانهای نظری و فلسفه وجودی حکمرانی ما گسترش پهنای باند اینترنت را بر نمی تابد، خاطرنشان کرد: حکمرانی ما می گوید پهنای باند را می خواهم، اما نه می تواند الزامات آن را رعایت کند و نه از نتایجش خوشش می آید. بنابراین پهنای باند ما عملا دچار مشکل می شود. آثار توسعه در فضای مجازی متاثر از این دیدگاه است و با جزمیتی که وجود دارد، شرکتهای استارتاپی ما تهدید محسوب می شوند. در حالی که اگر همه جهان بگویند هوش مصنوعی، آینده اقتصاد جهان و ثروت جهان تعداد مشاغل ما در خدمات شبکه های اجتماعی و فضای مجازی است، چون آن نگاه می ترسد، استارتاپ به جای اینکه سکو و جهش توسعه و اقتصاد کشور باشد، جهش وابستگی کشور و جهش دیدگاه هایی که ارزشهای نامالوف را دنبال می کنند تلقی می شود.

جریان پرقدرتی سالهاست که مقابل حاکمیت تفکر توسعه و پیشرفت ایستاده

وی با بیان اینکه جریان پرقدرتی سالهاست که مقابل حاکمیت تفکر توسعه و پیشرفت ایستاده و در عمل صرفا استراتژی «بقا» را دنبال می‌کند، تاکید کرد: عنصر اصلی تاثیرگذار بر سیاستگذاری این نکته است که ما دائما و ناچارا به فراز و نشیب و کشاکش و آیین نامه های مختلف می رسیم که متاثر از این عامل در حکمرانی است.

وزیر پیشین تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ارزیابی از فضای کار برای کارآفرینی در کشور، اظهارداشت: در باره اینکه چرا شکست خوردیم و کجاها موفق بودند، بحث های زیادی می شود. در حالی که این مساله بسیار ساده است. از دوره 76 تا 84 را می توانیم بررسی کنیم، دوره 92 تا 97 هم بررسی کنیم. نیازی به تحلیل و واکاوی های عمیق نداریم. این دو دوره که در آن سیاستها جامع نگر هستند و روابط بین الملل درست است و جامعه مدنی نفس می کشد، درخشان ترین دوران اقتصادی همان دوران است. از 94 تا روی کار آمدن ترامپ، شکوفاترین دوران استارتاپی در ایران را داشتیم، شرکتهای دانش بنیان هم دوران خوبی داشتند. اما اکنون با بازی با کلمات، بحث دانشگاه های «حکمت بنیان» را مطرح می کنند و روشن نیست که این شاخص چگونه می خواهد سنجیده شود.

با تعابیری مانند دانشگاه «حکمت بنیان»، دل خوش می کنند

ربیعی گفت: با این کلمات که فریبایی دارد، دل خوش می کنند و تحت پوشش آنها آسوده می خوابند و تصور می کنند این کلمات برای ما خوشبختی و سعادت می آورند!

وزیر پیشین تعاون، کار و رفاه اجتماعی اضافه کرد: یک تفکر ما را نیازمند توسعه و پذیرفتن نتایج و الزامات آن می داند و معتقد است باید برای مدیریت نتایج آن برنامه ریزی درست کرد، اما ما چون در این حوزه وارد نمی شویم، با بخشهای سنتی وارد چالش نمی شویم و چالش ما با بخشهایی است که مرتبط با فضای ارتباطی مبتنی بر شبکه های اطلاعاتی است.

تعطیلی شنبه توطئه نیست تغییر سبک زندگی که در خیابان می بینید، توطئه نیست

ربیعی گفت: چقدر تاکید کرده ایم که تغییر سبک زندگی که در خیابان می بینید، توطئه نیست، بلکه تغییر ارزشها است. اینگلهارت هم مطالعه کرده و می گوید کل جوامع این تغییرات را دارند. در هر جامعه ای به شکلی است. تعطیلی جمعه و شنبه توطئه نیست بعد هم فضای مجازی را محل این توطئه تصور می کنند.

آنچه امروز می بینیم، نتیجه سیاستهایی است که خود ما اعمال کرده ایم

به گفته وی؛ تغییر ارزشی را می بینند، اما چون علت یابی نمی توانند بکنند، آن را توطئه می دانند. در حالی که بخشی از تغییرات ارزشی، جهانی و طبیعی است. بخشی از آن هم حاکی از سیاستهای خود ما است. آنچه که امروز می بینیم، نتیجه سیاستهایی است که خود ما اعمال کرده ایم.

ربیعی با بیان اینکه شرکتهای استارتاپی زمینه ساز ایجاد نوعی پیوندهای جهانی هستند که ما نه به الزامات آن تن می دهیم و نه نتایجش را می پذیریم، اظهارداشت: فضای شرکتهای استارتاپی در میان 80میلیون نفر جمعیت تنگ است و فضای جهانی را می خواهد.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه اقتصاد آینده، بدون اقتصاد دیجیتال، ناقص است، توضیح داد: بیشترین میزان اشتغال را ما در آینده در بخش خدمات مبتنی بر تکنولوژی اطلاعاتی داریم. هم ثروت ایجاد می کند و هم موتور حرکت سایر بخشها می توانند رشد و توسعه یابند و هم میزان اشتغال را رشد می دهد و هر گونه کوتاهی در این زمینه رفتاری غیرامنیتی است که در واقع امنیت کشور و اشتغال و ثروت اندوزی کشور را به خطر می اندازد.

سخنگوی دولت پیشین ادامه داد: وقتی هر پدیده ای را محدود می کنیم و در جایی را می بندیم، چه هدفی داریم! وقتی با چشممان می بینیم اهدافمان محقق نمی شود، تداوم سیاستها چیست؟ هدف بستن فضای مجازی چیست؟ مگر سنجشها نشان نمی دهند که مردم تا چه میزان بالایی از فیلترشکن استفاده می کنند و نه از صداوسیمایی با این بودجه کلان! پس این محدودیتها و اختلالها چه خاصیتی دارند! همه تان هم که در شبکه های مجازی حضور دارید و تیک آبی و خاکستری هم می گیرید! این هم از آن تناقض ها است!